Ἡ ἑνότητα τῶν Ἑλλήνων

Οἱ Ἕλληνες γιὰ αἰῶνες ἦταν διχασμένοι καὶ μόνο σὲ δύσκολες στιγμές, ποὺ ἀφοροῦσαν στὴν ἐπιβίωσή τους, ἑνώνονταν, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουν εἰσβολεῖς, ὅπως οἱ Πέρσες. Ἀκόμη ὅμως καὶ τότε ὑπῆρχαν διαφωνίες καὶ διαμάχες ποὺ ἔθεταν σὲ κίνδυνο τὴν ἀντίσταση καὶ τὴν ἄμυνα.

Ὁ Ἀλέξανδρος κατανόησε τὸ πρόβλημα τῆς διαίρεσης, ἀλλὰ καὶ τὸ πλεονέκτημα τῆς ἕνωσης τῶν Ἑλλήνων. Συνένωσε τὸν ἑλληνικὸ κόσμο, δημιούργησε θεσμοὺς μὲ τεράστια σημασία ἀκόμη καὶ σήμερα, μὲ διακριτὰ καὶ μεγάλα δικαιώματα, καὶ ἐλευθερία χωρὶς διακρίσεις. Ὁ Ἕλληνας Ἀλέξανδρος ἦταν ὁ πραγματικὸς Ἀλέξανδρος.

Ἡ δύναμη τῆς προσωπικότητάς του ἦταν τόση, ὥστε μποροῦσε νὰ κρατήσει διακριτοὺς τοὺς δύο ρόλους του τόσο στὸ μυαλὸ ὅσο καὶ στὴ συμπεριφορά του. Ὁ Πτολεμαῖος καὶ ὁ Ἀριστόβουλος εἶχαν δίκιο, ὅταν θεωροῦσαν ὡς ἀληθινὸ Ἀλέξανδρο, τὸν Μακεδόνα Ἀλέξανδρο. Ὅταν χρειαζόταν, τιμωροῦσε τοὺς Ἕλληνες καὶ τιμοῦσε τοὺς Πέρσες. Ἦταν αὐστηρὸς, ἀλλὰ καὶ δίκαιος καὶ ἀκέραιος, ὅπως πρέπει νὰ εἶναι κάθε μεγάλος ἡγέτης, ποὺ βάζει τὸ κοινὸ συμφέρον, τὴν ἕνωση, πάνω ἀπὸ ὅλα.

Ὁ Ἀλέξανδρος ἦταν μιὰ προσωπικότητα σεβαστὴ στὴ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν Ἑλλήνων, ποὺ ἐξέφρασε καὶ προσωποποίησε τὴν οἰκουμενικὴ διάσταση τῆς ἑλληνικότητας. Μετέβαλε ταυτόχρονα γιὰ πολλὰ χρόνια τὸ ὄνομα τῶν Μακεδόνων καὶ τῆς Μακεδονίας σὲ συνώνυμα μὲ τὴν ἀντίσταση καὶ τὴ νίκη, ὅπως καταγράφει ὁ Πολύβιος στὸν λόγο τοῦ Ἀκαρνάνα πολιτικοῦ Λυκίσκου τὸ 211 π.Χ., στὴ Σπάρτη: «Καὶ ἐνῷ δὲν μπορεῖτε νὰ ἀπολογηθεῖτε σὲ τίποτα ἀπὸ αὐτά, καμαρώνετε διότι ἀντισταθήκατε στὴν ἐπιδρομὴ τῶν βαρβάρων ἐναντίον τῶν Δελφῶν καὶ ἀπαιτεῖτε νὰ σᾶς χρωστοῦν οἱ Ἕλληνες εὐγνωμοσύνη γι᾿ αὐτό. Ἀλλά, ἐὰν ὀφείλετε χάρη στοὺς Αἰτωλοὺς γιὰ τούτη τὴ μιὰ καὶ μόνη ὑπηρεσία, τί εἴδους καὶ πόση μεγάλη τιμὴ πρέπει νὰ λάβουν οἱ Μακεδόνες, οἱ ὁποῖοι τὸ μεγαλύτερο διάστημα τῆς ζωῆς τους δὲν παύουν νὰ ἀγωνίζονται ἐναντίον τῶν βαρβάρων γιὰ τὴν ἀσφάλεια τῶν Ἑλλήνων;

Διότι ποιὸς ἀγνοεῖ ὅτι πάντοτε θὰ βρίσκονταν σὲ μεγάλους κινδύνους οἱ Ἕλληνες, ἂν δὲν εἶχαν προτείχισμα τοὺς Μακεδόνες καὶ τὶς φιλοδοξίες τῶν βασιλέων τους; Ἡ μεγαλύτερη ἀπόδειξη γι᾿ αὐτὸ εἶναι ἡ ἑξῆς: Μόλις οἱ Γαλάτες ἔπαψαν νὰ λογαριάζουν τοὺς Μακεδόνες, διότι νίκησαν τὸν Πτολεμαῖο, τὸν ἐπονομοζόμενο Κεραυνόν, ἀμέσως ἀφοῦ καταδίκασαν τοὺς ἄλλους, ἦλθαν ὑπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ Βρέννου μέχρι τὸ κέντρο τῆς Ἑλλάδας. Αὐτὸ θὰ συνέβαινε ἀσφαλῶς πολλὲς φορές, ἂν δὲν ἦταν προπύργιο οἱ Μακεδόνες».

Ἡ δημιουργία νέων πόλεων

Ἀργυρὸ νόμισμα ποὺ ἀπεικονίζει τὸν Ἡρακλῆ, μυθολογικὸ γενάρχη τῶν Μακεδόνων, μὲ λεοντοκεφαλή

Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ἐκστρατείας του ὁ Ἀλέξανδρος εἶχε προβλέψει τὴ σημασία τῶν πόλεων. Ἡ δημιουργία νέων καὶ ὁλοκληρωμένων οἰκιστικῶν κέντρων ἀποτελεῖ μιὰ μεγάλη ἑλληνικὴ παράδοση, ποὺ κληροδοτήθηκε σὲ πολλοὺς λαούς. Ὁ Ἀλέξανδρος δημιούργησε πάνω ἀπὸ ἑβδομήντα νέες πόλεις, οἱ ὁποῖες ἔγιναν μάρτυρες τῆς μεγάλης του πίστης στὶς ἑλληνικὲς ἀρχὲς καὶ μεγάλες ἀξίες, ποὺ πρέσβευαν.

Ὁ Ἀλέξανδρος ἵδρυσε, μεταξὺ τῶν ἄλλων, τὶς Αἰγὲς καὶ τὴν Ἀλεξάνδρεια στὴν ἀκτὴ τοῦ κόλπου τῆς Ἰσσοῦ, τὴ Βοττία στὸν Ὀρόντη, τὴν Ἀρέθουσα στὴ Συρία, τὰ Γάδαρα, τὴν Πέλλα καὶ τὰ Γέρασα στὴν ἀνατολικὴ Παλαιστίνη καὶ στὴν Ἰορδανία, τὴν Ἀλεξάνδρεια στὴν Αἴγυπτο. Ὁ Ἀλέξανδρος ἔδωσε στὶς νέες πόλεις ὀνόματα μακεδονικῶν πόλεων.

Ὁ ἴδιος πίστευε ὅτι ὁ καλύτερος τρόπος γιὰ τὴν ἐξάπλωση τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ ἦταν ἡ ἵδρυση πόλεων. Στὴν ἀρχή, ἡγέτες αὐτῶν τῶν πόλεων ἦταν Ἕλληνες ποὺ ἤξεραν τὶς δημοκρατικὲς διαδικασίες. Οἱ νέες πόλεις ἄρχιζαν μὲ 10.000 ἄνδρες, τὰ παιδιὰ ἐκπαιδεύονταν στὴν ἑλληνικὴ λογοτεχνία καὶ τὴ στρατιωτικὴ ζωή, ἐνῷ ὑπῆρχαν καὶ πολιτοφυλακὲς γιὰ τὴν ἀπόκρουση τῶν ἐπιδρομῶν. Οἱ νέες πόλεις ἦταν πρότυπα πολιτικῆς, πολιτῶν, πολιτισμοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐμπορίου, μὲ ναοὺς καὶ γυμναστήρια, θέατρα καὶ ἄλλα οἰκοδομήματα ἀπαράμιλλης ὀμορφιᾶς.

Τὰ ἑλληνικὰ θέατρα, τὰ ὠδεῖα καὶ τὰ δημόσια κτίρια, τὰ στάδια, τὰ βουλευτήρια καὶ οἱ βιβλιοθῆκες, οἱ ναοί, παρουσίαζαν μιὰ ὁλοκληρωμένη ἀρχιτεκτονικὴ πρόταση γιὰ τὸ δομημένο περιβάλλον. Πολλὲς ἀπὸ αὐτὲς τὶς κατασκευὲς σώζονται μέχρι σήμερα, ἀπὸ τὴν Ἀσία μέχρι τὴν Ἀραβικὴ χερσόνησο καὶ τὸ Πακιστάν. Ἀκόμη καὶ ἐρείπιά τους φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τῆς αὐτοκρατορίας καὶ τοῦ ἐπικεφαλῆς αὐτῆς.

Οἱ νέες πόλεις ἀποτελοῦσαν πολεοδομικὰ ὑποδείγματα διαβίωσης. Ἦταν μεγάλα λιμάνια ποὺ διευκόλυναν τὴν ἀνάπτυξη τοῦ θαλάσσιου ἐμπορίου καὶ ταυτόχρονα φορεῖς οἰκονομικῆς ἀνάπτυξης καὶ εὐμάρειας, μετατοπίζοντας τὸ κέντρο τῆς οἰκονομίας ἀπὸ τὴν κτηνοτροφία στὴ γεωργία καὶ δίνοντας βάρος στὸν ἔλεγχο τῶν πλημμυρῶν, στὴν ἄρδευση καὶ στὴ δημιουργία πηγαδιῶν.

Γιὰ παράδειγμα, ἡ Ἀλεξάνδρεια ἦταν ὁ τελικὸς σταθμὸς τῶν προϊόντων τῆς Αἰγύπτου, τῶν ἀκτῶν τῆς Ἐρυθρᾶς Θάλασσας καὶ τῆς Αἰθιοπίας, τὸ κέντρο τῶν συναλλαγῶν μὲ τὶς χῶρες τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, ἐνῷ τὰ Γέρασα ἦταν ἡ ἀγορὰ τῶν μπαχαρικῶν τῆς Ἀραβίας. Τὸ ἐμπόριο αὐξήθηκε, ἀφοῦ ἡ αὐτοκρατορία ἦταν ἕνας ἑνιαῖος οἰκονομικὸς χῶρος ἀπὸ τὸν ἑλλαδικὸ μέχρι τὴν Ἰνδία, ὅπου κυκλοφοροῦσε ἕνα χρυσὸ κι ἕνα ἀσημένιο νόμισμα πραγματικῆς ἀξίας, ποὺ ἦταν δεκτὸ σὲ ὅλο τὸ βασίλειο καὶ ἔξω ἀπὸ αὐτό.

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΕΠΟΜΕΝΟ 

https://greatalexander.gr/aretes-athloi/dimiourgia-newn-polewn/